Matüridi Mezhebi
* Demir, Abdullah. Ebû İshak es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi. İstanbul: İSAM Yayınları, 2018. Mâtürîdîlik, Ebû Mansûr Muhammed el-Mâtürîdî’ye (ö. 333/944) nispet edilen kelâm mezhebidir. Bu mezhebin dinî-toplumsal arka planını, Ebû Hanîfe’nin fıkhî ve itikadî görüşlerini benimseyen Hanefîler oluşturur.[1] Mâtürîdî, Sâmânîler döneminde Mâverâünnehir bölgesinde yaşadı ve 333 (944) yılında vefat etti. Onun vefat tarihi, Sâmânîler’in çöküş sürecine girdiği zamanla örtüşür….
Mâtürîdî’nin Batı Karahanlılar Döneminde Aktüelleşmesi
* Demir, Abdullah. Ebû İshak es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi. İstanbul: İSAM Yayınları, 2018. Ehl-i sünnet düşüncesini kelâm metoduyla savunan âlimler niçin Batı Karahanlı döneminde V. (XI.) yüzyılın son yarısında Mâtürîdî’yi öne çıkarma ihtiyacı duydular ve Mâtürîdî niçin bu dönemde aktüelleşti? Mâveâünnehir’deki siyasî ve sosyokültürel şartlar dikkate alınarak bu soruya şöyle cevap verilebilir: Abbâsîler ve Sâmânîler dönemlerinde Hanefî mezhebinin her iki…
Hanefîlerde Akāidden Kelâma Dönüşüm Kronolojisi
* Demir, Abdullah. Ebû İshak es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi. İstanbul: İSAM Yayınları, 2018. Ebû Hanîfe’nin (ö. 150/767) fıkhî görüşleri, öğrencisi Muhammed eş-Şeybânî (ö. 189/805) tarafından kaleme alınan Ẓâhirü’r-rivâye olarak bilinen eserler aracılığıyla; itikādî görüşleri ise doğrudan kendisine nisbet edilen iki farklı el-Fıḳhü’l-ekber nüshası (el-Fıḳhü’l-ekber – el-Fıḳhü’l-ebsaṭ) ile el-Âlim ve’l-müte‘allim, Risâletü Ebî Ḥanîfe ilâ Osmân el-Bettî ve el-Vaṣıyye…
Matüridilik
Bazı kaynaklarda Hanefiyye-Mâtürîdiyye olarak da adlandırılan (Beyâzîzâde Ahmed Efendi, s. 56) Mâtürîdiyye’nin kuruluşunu Ebû Hanîfe’ye kadar geriye götürmek mümkündür. Benimsenen yöntem ve temel kelâm görüşlerine ilham veren ana fikirlerin Ebû Hanîfe tarafından ortaya konması bunu teyit eder. İslâm dünyasında oluşan siyasî, fikrî ve itikadî zümreleşmeler sonunda Havâric, Cehmiyye, Mu‘tezile, Cebriyye, Müşebbihe ve Şîa gibi belli…
Mâtürîdî Mezhebinin Teşekkül Sürecinin Teorik Temelleri
* Demir, Abdullah. Ebû İshak es-Saffâr’ın Kelâm Yöntemi. İstanbul: İSAM Yayınları, 2018. Mâtürîdîlik, kendine özgü sosyo-kültürel şartlara sahip olan Mâverânnehir’de, Ebû Hanîfe’nin (ö. 150/767) akāide dair görüşlerini temel alan, akıl ve naklin kendi bilgi alanlarında yetkin olduğunu düşünen ve kelâm yöntemini kullanan başta Ebû Mansûr el-Mâtürîdî olmak üzere mütekellim Hanefîler’in gayretleriyle ortaya çıkan İslâm yorumu ve…